Overgewicht bij kinderen

Het is algemeen bekend dat overgewicht in de Westerse wereld de afgelopen decennia fors is toegenomen. Nederland, ook de Achterhoek, blijft niet achter bij deze trend. Bij een kind is sprake van overgewicht als het gewicht te hoog is in verhouding tot de lengte. Er is dan naar verhouding te veel lichaamsvet. Overgewicht bij kinderen kan nadelige gevolgen hebben voor de gezondheid.

Nadelige gevolgen

Overgewicht op jonge leeftijd betekent dat de kans groot is dat je op volwassen leeftijd ook te zwaar bent. Dit kan allerlei nadelige gevolgen hebben voor de gezondheid, op zowel de lange termijn als korte termijn.
Bij kinderen doen zich soms al complicaties voor bij overgewicht, zoals hoge bloeddruk, suikerziekte (diabetes) en gewrichtsklachten. Kinderen met overgewicht kunnen psychische problemen krijgen doordat ze bijvoorbeeld gepest worden.

Oorzaken

De toename van het aantal mensen met overgewicht heeft alles te maken met onze leefstijl. Eigenlijk is ons lichaam als het ware geprogrammeerd om zuinig aan te doen met energie, om zo energie te sparen voor moeilijker tijden. Bijvoorbeeld vroeger in de winterperiode, wanneer er minder voedsel beschikbaar was. We leven nu in een tijd van welvaart en overvloed, waarin we in principe altijd kunnen beschikken over voldoende voedsel. Daar komt bij dat de ongezondere producten vaak goedkoop zijn (veel vet, veel suiker) en gezonde voeding (groente, fruit) naar verhouding duur. Ook bewegen we veel minder, mede doordat we veel achter de computer zitten.

Daarnaast speelt erfelijke aanleg een rol: kinderen van ouders met overgewicht hebben zelf ook meer kans op gewichtsproblemen. In het kort komt het er op neer dat overgewicht vaak ontstaat door verkeerde gewoontes:

• Het kind krijgt ongezonde maaltijden, het eet te veel, te zoet en te vet.
• Het kind krijgt te vaak frisdrank met suiker, snoep, chips en snacks.
• Het kind krijgt deze ongezonde dingen als troost of als beloning.
• Het kind zit te veel achter de tv of de computer en beweegt te weinig.
  
  

Maatschappelijk probleem

Preventie is de sleutel tot de oplossing van het probleem: geen verdere toename van het gewicht en uiteindelijk een afname van het overgewicht. In feite gaat het hier om een maatschappelijk probleem, waarbij ouders en kind zelf ook verantwoordelijkheid hebben. Daarnaast ligt er een taak voor bijvoorbeeld scholen en de overheid. Voorlichting vindt vooral plaats in de eerste lijn van de gezondheidszorg: bij de jeugdarts en de huisarts.

Naar de kinderarts

Soms is er een reden om naar de kinderarts te verwijzen. Bijvoorbeeld:

• als er al heel jong sprake is van overgewicht;
• bij ernstig overgewicht (obesitas);
• bij lichamelijke klachten of gevolgen van overgewicht;
• bij onvoldoende effect van de behandeling.

De kinderarts bekijkt of er eventueel een lichamelijke oorzaak is van het overgewicht. Dit is echter bij minder dan 5% van de kinderen met overgewicht het geval. Een lichamelijke oorzaak kan onder meer gaan om een genetische aandoening, een probleem met de hormoonhuishouding (bijvoorbeeld een schildklieraandoening) of medicijngebruik. Indien nodig zal de kinderarts hier onderzoek naar doen.
Ook kan de kinderarts nagaan of er lichamelijke gevolgen zijn van het overgewicht, zoals een hoge bloeddruk of problemen met de regulatie van het bloedsuiker (diabetes). Is hier sprake van, dan zal hiervoor een behandeling worden gestart. Is er geen lichamelijke oorzaak, dan kan de kinderarts adviseren waar het kind terecht kan voor behandeling van het overgewicht.

Behandeling

Een pil om iemand van zijn of haar overgewicht af te helpen bestaat niet. Wie aanleg heeft om te zwaar te worden, kan dat niet veranderen, want dat is erfelijk bepaald.
Wat wel kan, is een verandering van de leefstijl. Dit vraagt veel doorzettingsvermogen en hulp van ouders, familie en vriendjes. Ook professionals kunnen helpen. Alleen even bij de diëtist langs voor advies is niet zo zinvol. Alleen maar meer sporten en niet je voeding aanpassen, helpt ook vaak niet.

Het beste is een zogeheten multidisciplinaire benadering, waarbij het kind wordt geholpen door meerdere professionals. Denk daarbij aan een voedingsdeskundige (diëtist), een fysiotherapeut en iemand die het kind helpt om te gaan met moeilijke situaties. Alleen bij heel ernstig overgewicht kan de kinderarts besluiten te verwijzen naar gespecialiseerd behandelcentrum. 

Hulp in de regio

Mogelijkheden voor behandeling of begeleiding bij sporten in de regio zijn:

• Zelhem: trainigsprogramma kinderen 4-18 jaar www.janssenvandijke.nl
• Diverse locaties: Fitkids: www.fitkids.nl/kids
• Zorgprogramma Obesitas bij kinderen Fysiotherapie Didam
• JOGG Doetinchem (Jongeren op Gezond Gewicht)
  
  

Bereken of uw kind te zwaar is

Op de website van Voedingscentrum kunt u berekenen of uw kind te zwaar is.