Koortsstuipen

Angstige ervaring

Zeker de eerste keer zijn koortsstuipen een zeer angstige ervaring voor ouders en omstanders. Een kind dat een aanval heeft, is niet aanspreekbaar, kan een gorgelende ademhaling hebben en kan ook blauw verkleuren. Na de aanval kan het kind in een diepe slaap vallen en nog lang moeilijk wakker te maken zijn. Vaak is het kind na een uur weer goed bij.

Gewone en aspecifieke koortsstuipen

Er wordt onderscheid gemaakt tussen gewone en aspecifieke koortsstuipen. Gewone koortsstuipen verlopen volgens het hierboven beschreven patroon. Zo'n 2 tot 5% van alle kinderen maakt één of meerdere keren een gewone koortsstuip door. Ongeveer 30% van de kinderen die ooit een koortsstuip kregen, krijgt dit vaker dan eens.

Van aspecifieke koortsstuipen is sprake als zich één van de volgende situaties voordoet:

• de koortsstuipen verlopen anders, bijvoorbeeld met halfzijdige trekkingen (aan één kant van het lichaam);
• het kind is jonger is dan 6 maanden of ouder dan 6 jaar;
• de aanval duurt langer dan 15 minuten;
• het betreft een aanval die optreedt bij een kind waarvan bekend is dat het een ontwikkelingsstoornis of hersenbeschadiging heeft.

Bij aspecifieke aanvallen kan het nodig zijn verdere onderzoeken te doen naar onderliggende afwijkingen, bijvoorbeeld door middel van een EEG of een laboratoriumonderzoek.

Oorzaken

Koortsstuipen worden veroorzaakt door koorts, meestal 38 °C of hoger. De koorts wordt echter lang niet altijd opgemerkt, doordat de stuip soms het eerste symptoom is van het ziek zijn. De meest voorkomende oorzaak van koorts is een virusinfectie van de luchtwegen of de darmen. In sommige families komen gewone koortsstuipen vaker voor. Hier lijkt erfelijke aanleg een rol te spelen. Gericht onderzoek hiernaar is niet mogelijk.

Diagnose en verder onderzoek

Door het kenmerkende verloop van de koorts en de aanval kan een arts de diagnose koortsstuipen met vrij grote zekerheid stellen. De kinderarts doet lichamelijk onderzoek om de oorzaak van de koorts te achterhalen. Het maken van een EEG heeft bij een eenmalige gewone koortsstuip geen nut. Laboratoriumonderzoek is in het algemeen niet nodig, maar is soms nodig om de oorzaak van de koorts te achterhalen.

Adviezen

De volgende adviezen gelden bij koortsstuipen:

• Probeer niet in paniek te raken.
• Leg uw kind op een veilige plek, waar het zich niet kan bezeren.
• Meestal is er geen behandeling nodig en kan enkele minuten worden afgewacht.
• Bent u ongerust (omdat dit misschien de eerste keer is), belt u dan gerust de huisarts.
• Als de aanval langer dan 5 minuten duurt, kan stesolid® of diazepam® via de anus (met een rectiole) worden gegeven. De aanval stopt dan niet meteen, maar duurt meestal nog enkele minuten. Een ander middel wat ook gebruikt kan worden hiervoor is midazolam neusspray. Deze middelen zijn op doktersvoorschrift verkrijgbaar.
• Koortswerende middelen (bijvoorbeeld paracetamol) stoppen de aanval niet. U kunt het na de aanval wel geven om uw kind zich minder ziek te laten voelen.
• Regelmatig gebruik van anti-epileptische geneesmiddelen is over het algemeen niet nodig.
  
  

Er overheen groeien

Gewone koortsstuipen hebben geen hersenbeschadiging of ontwikkelingsstoornis tot gevolg. De meeste kinderen groeien tussen het derde en vijfde levensjaar over de koortsstuipen heen.
Kinderen die koortsstuipen hebben doorgemaakt, hebben geen grotere kans op het krijgen van epilepsie op latere leeftijd. Zo'n 2% van alle kinderen ontwikkelt later epilepsie, ongeacht of zij wel en niet koortsstuipen hebben doorgemaakt.

GEFS+ syndroom

Er bestaat een zeldzame erfelijke ziekte, waarbij sprake is van steeds terugkerende heftige koortsstuipen die gevolgd worden door een epileptische aanval. Het gaat hier om het zogeheten GEFS+ syndroom. Dit uiterst zeldzame syndroom is met DNA-onderzoek aan te tonen. Meer informatie hierover vindt u op www.kinderneurologie.eu.

Bronnen

www.kinderneurologie.eu