Bronchiolitis

Klachten die kunnen optreden

Bronchiolitis komt vooral in de herfst- en wintermaanden voor (tussen oktober en maart), maar ook in de zomermaanden. Het begint vaak als een neusverkoudheid. Geleidelijk ontstaan er meer klachten, zoals:

• hoesten
• piepende ademhaling
• kortademigheid, benauwdheid
• slecht drinken
• verhoging of koorts
• onrust of suffer zijn
• stokken van de ademhaling (apneu)
  
  

Veroorzaakt door virus

Bronchiolitis wordt veroorzaakt door een virus. Er zijn verschillende virussen die een bronchiolitis kunnen veroorzaken. De grootste en bekendste veroorzaker is het RS­-virus (respiratoir syncytieel). Andere virussen die bronchiolitis kunnen veroorzaken zijn: humaan metapneumovirus, influenza (griep), coronavirus, adenovirus en rhinovirus. Bij de meeste kinderen en volwassenen veroorzaken deze virussen een verkoudheid. Bij jonge kinderen onder de twee jaar kunnen deze virussen bronchiolitis veroorzaken.

Erg besmettelijk

De virussen die bronchiolitis veroorzaken, zijn erg besmettelijk. Ze worden overgedragen van mens tot mens via vocht en slijm, bijvoorbeeld aan handen, aan speelgoed of door zoenen of knuffelen. De kans op besmetting is het grootst in ruimtes waar veel mensen bij elkaar zijn, bijvoorbeeld in scholen of kinderdagverblijven.
De symptomen ontstaan één tot acht dagen na contact met het virus. Vanaf het begin van de symptomen tot gemiddeld acht dagen daarna is het kind besmettelijk voor anderen. Na ieder contact handen wassen verkleint de kans op overdracht van het virus.

Vanwege de besmettelijkheid worden kinderen die met bronchiolitis in het Slingeland Ziekenhuis zijn opgenomen, zo veel mogelijk in aparte kamers (boxen) verpleegd. Ook dragen de verpleegkundigen en artsen schorten, handschoenen en mondkapjes bij contact met het kind. Dit is om te voorkomen dat andere kinderen op de afdeling worden besmet.
Soms is het vanwege drukte op de afdeling niet mogelijk ieder kind op een aparte kamer te leggen. In dat geval zullen kinderen die een bronchiolitis hebben bij elkaar worden gelegd. De kans dat zij elkaar besmetten is erg klein.

Diagnose

De kinderarts stelt de diagnose bronchiolitis op basis van de klachten van uw kind, in combinatie met een lichamelijk onderzoek. Als er bij uw kind een vermoeden is op een bijkomende longontsteking, wordt een longfoto gemaakt. De kinderarts bepaalt of er een tripple test gedaan moet worden. Hierbij wordt met een wattenstokje in de neus een kweek afgenomen. De test geeft aan of het om corona, RS of influenza gaat. 

Behandeling

De behandeling van bronchiolitis is vooral ondersteunend. Het lichaam moet zelf de infectie opruimen. Opname in het ziekenhuis is niet altijd nodig. Redenen om een kind wel op te nemen op de kinderafdeling zijn onder meer:

• ernstige benauwdheid en/of lage zuurstofsaturatie;
• jonge leeftijd (met name onder de 2 maanden);
• (kans op) uitdroging.

Het kind kan extra zuurstof krijgen via een slangetje aangebracht in de neusgaten, dit wordt ook wel een neusbrilletje genoemd. De neus wordt goed vrijgehouden van slijm door middel van neusdruppels en het eventueel uitzuigen van de neus. Als het kind erg benauwd is of meer zuurstof nodig heeft, kan de kinderarts besluiten om zuurstof te geven via een appraat dat Optiflow heet. Hiermee kan verwarmde en bevochtigde zuurstof met een hoge druk (flow) worden toegediend, waardoor de ademhaling meer wordt ondersteund. Laagdrempelig zal er bloed worden geprikt, om te controleren of de ademhaling nog voldoende effectief is.  
Drinken kost veel energie bij kinderen met een bronchiolitis. Daarom wordt voeding vaak gegeven via een slangetje in de neus naar de maag, dit heet een maagsonde. Zo krijgt het kind zoveel mogelijk rust. Soms wordt extra vocht toegediend via een infuus.

Medicijnen

Bronchiolitis wordt veroorzaakt door een virus en niet door een bacterie, daarom is behandeling met antibiotica niet zinvol. Soms is er sprake van (vermoeden op) een bijkomende longontsteking. Dit wordt veroorzaakt door een bacterie en in dat geval krijgt het kind wel antibiotica.In sommige gevallen worden luchtwegverwijdende medicijnen geprobeerd, die worden verneveld via een kapje voor de neus en mond. Dat zijn dezelfde medicijnen die ook bij astma worden gegeven. Ze kunnen helpen de benauwdheid te verminderen. Blijken de medicijnen te helpen, dan wordt doorgegaan met deze behandeling.

Beademen

In hele ernstige gevallen kan het nodig zijn om het kind te beademen. Het kind wordt dan overgeplaatst naar een intensive care voor kinderen, meestal in het Radboudumc in Nijmegen.
Er wordt dan een buisje ingebracht via de neus of mond in de keel en de ademhaling wordt overgenomen door een machine.

Verloop van de ziekte

De meeste kinderen met een bronchiolitis knappen binnen één tot twee weken goed op. Sommige kinderen blijven geruime tijd na de bronchiolitis nog klachten houden van de luchtwegen. Dat kan variëren van maanden tot enkele jaren. Het gaat dan vooral om klachten als hoesten, piepen en benauwdheid bij een volgende verkoudheid. Soms is het nodig om tijdelijk 'astma-pufjes' te gebruiken.

Vaccinatie tegen RS-virus

Bij sommige groepen kinderen kan een bronchiolitis ernstiger verlopen. Deze kinderen komen in aanmerking voor een vaccinatie tegen het RS-virus met palivizumab (Synagis®). Als ouders hiervoor toestemming geven, krijgen deze kinderen in het RS-seizoen maandelijks een vaccinatie. Hiermee wordt de kans kleiner dat de kinderen een RS-bronchiolitis krijgen.
Het RS-seizoen betreft doorgaans de periode dat er een 'R' in de maand zit, dus van september tot en met april.
Een verpleegkundige geeft de vaccinatie aan huis.

De volgende kinderen komen in aanmerking voor de vaccinatie:

• Kinderen die te vroeg zijn geboren (bij een zwangerschapsduur van minder dan 32 weken) en die bij de start van het RS-seizoen jonger dan zes maanden zijn.
• Kinderen met bronchopulmonale dysplasie. Dit is een chronische longaandoening bij te vroeg geboren kinderen. Het gaat hier om kinderen zonder zuurstoftherapie en jonger dan één jaar óf kinderen met zuurstoftherapie en jonger dan twee jaar.
• Kinderen met een aangeboren hartafwijking die van invloed is op de bloedsomloop (hemodynamisch significant) en jonger dan twee jaar.
• Kinderen met een ernstige afweerstoornis en jonger dan één jaar.
• Kinderen met ernstige longproblemen als gevolg van taaislijmziekte en jonger dan één jaar.

Is een kind gevaccineerd tegen het RS-virus, dan kan het nog wel een bronchiolitis krijgen door een ander virus. De kans op een bronchiolitis door het RS-virus is veel kleiner door de vaccinatie. Als het kind toch een bronchiolitis krijgt veroorzaakt door het RS-virus, dan verloopt de ziekte meestal minder ernstig.